Astrologia
indyjska (dżjotisza), zaliczana jest do wedangi, czyli członów
dodatkowych, czy pomocniczych, Wed. Same Wedy uznawane są za święte
księgi hinduizmu. Dzielą się one na wiele różnych zbiorów,
które z kolei można podzielić na teksty objawione (śruti), czy
te, które zostały stworzone przez ludzi (smriti). Wedanga
przynależy do tej drugiej grupy. Opisy astrologiczne pojawiają się
już w pismach z okresu 1000-500 p.n.e. Mamy w nich system nakszatr,
czy astrologię elekcyjną (muhurta), opis poszczególnych jug1,
relacje Słońca i Księżyca, dni księżycowe (tithi), zaćmienia,
konflikty planet. Nie używano wówczas jeszcze domów, a podstawę
analizy stanowiła nakszatra Księżyca2.
W
drugim wieku prognostyczna astrologia stała się popularna. W
tekście Spudżidhwadży „Jawanadżataka” z 270 roku3
(opracowanym na podstawie tekstów, które nie zachowały się do
naszych czasów) pojawiają się już takie terminy jak: rasi (znak),
warga (horoskop podziałowy), bhawa (dom), kendra (dom kątowy),
trikona (trygon), uczcza (egzaltacja), nića (upadek), driszti
(aspekt), joga (połączenie planet), daśa (okres), antardaśa
(pod-okres). Wielce istotną postacią w rozwoju tej dziedziny był
żyjący w VI wieku Warahamira. Napisał on „Brihadżdżatakę”
stanowiącą najobszerniejszy podręcznik astrologiczny. Mamy w nim
już podział na 12 znaków zodiaku, nakszatry, pojawia się również
opis godności planet, czy charakterystyka ich szkodliwości, oraz
pomyślnego działania. Pierwszy raz planety zostają uporządkowane
według kolejności związanej z dniami tygodnia: Słońce, Księżyc,
Mars, Merkury, Jowisz, Wenus, Saturn, Rahu i Ketu4.
Kolejną
bardzo ważną osobą był Paraśara. Przypisuje mu się
autorstwo „Wielkiej horoskopii Paraśary” („Brihatparaśarahora”),
tekstu który stanowi do dziś niezastąpione źródło wiedzy o
planetach. Tradycja uznaje go za ojca Wedawjasy, czyli osoby
odpowiedzialnej za Mahabharatę (jeden z najważniejszych
hinduistycznych tekstów należących do kategorii smriti, w którego
skład wchodzi słynna i bardzo istotna Bhagawadgita). Według
tradycji kulał z powodu urazu nogi, dlatego nazywano go Kuśtykającym
Mędrcem. Co według legendy przyczyniło się do jego śmierci, gdyż
nie udało mu się uciec przed stadem wilków.
Andrzej
Babkiewicz, który przetłumaczył na język polski fragmenty
„Wielkiej horoskopii Paraśary”5,
wyróżnił podstawowe pojęcia pojawiające się w tym dziele, które
na podstawie nauk jakie ostatnimi czasy uzyskałam
scharakteryzowałabym w następujący sposób:
- karaka (sygnifikator, np. Księżyc jest naturalnym karaką matki);
- arudha (czyli to jak się manifestuje dany dom w naszym życiu, jak widzą jego owoc ludzie, jak jest to odbierane w społeczeństwie);
- upapada (arudha domu 12, czyli mąż/żona, kim jest, co się z nim dzieje, czy jest zablokowany przez malefiki, czy może wspierany przez benefiki);
- maraka (coś, co zabija, kończy, powoduje problem, np. maraką domu 7 jest dom 8, dlatego może pokazać koniec małżeństwa, maraką domu 1 jest dom 2, czyli to jest to, co podtrzymuje ascendent, podtrzymuje nasze życie);
- bhagja (szczęście, dom 9 pokazuje naszą fortunę lub jej brak, szczegółowo należy w tej kwestii zanalizować nawamsę, czyli d9);
- praśna (astrologia horarna);
- klątwa (bardzo niepomyślny układ planet powodujący problemy, które mogą być uporczywe i wciąż powracać, albo uaktywnić się w pewnym momencie życia, wszystko zależy od tego, jak silne to uszkodzenie);
- radżajoga (pomyślny układ planet, choć też dużo zależy gdzie ta radżajoga się znajduje);
- awastha (stan planety);
- asztakawarga (specjalna technika pokazująca siłę domów i planet);
- daśa (pokazuje kiedy i jak długo dana planeta, bądź znak, wpływa na nasze życie);
- wimśottari daśa (rodzaj daśy, której obliczanie związane jest z nakszatrami; oprócz niej istnieje bardzo wiele różnych sposobów podziału daś, np. narajana daśa, czy mula daśa, każda z nich ma swoje własne znaczenie i reguły interpretacji).
Paraśara
odcisnął przeogromny wpływ na rozwój astrologii. Nawiązywał do
niego nawet Al Biruni (XI w.).
Kolejnym
niezmiernie istotnym tekstem jest Upadeśa-sutra Dżajminiego. Podobnie jak dzieło Paraśary stanowi podstawowe źródło
wiedzy na temat astrologii. W jej skład wchodzi 1031 sutr.
Dżjotisza
jest uważana za wiedzę pochodzącą od Boga, dlatego nazywana jest
„oczami wed”. Toteż osoba, która się nią zajmuje powinna żyć
w sposób sattwiczny, czyli rozwijać w sobie dobre właściwości,
dbać o umysł i po prostu nie krzywdzić.
1
Jugi to 4 epoki składające się na istnienie całego świata.
Każda ma swój czas trwania. Zgodnie z tradycją obecnie znajdujemy
się w tzw. kali judze, czyli okresie trudnym, pełnym wyzwań,
konfliktów, nieporozumień, upadku.
2D.
Pingree, Astronomy and Astrology in India and Iran, [w:] Isis
– Journal of The History of Science Society (1963), 229–246.
3Tamże.
4A.
Babkiewicz, Indyjska horoskopia urodzeniowa na przykładzie
tekstu Bryhatparasiarahory, [w:] Studia Indologiczne 14/2007.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz